Mô hình M&A – Merger and Acquisition hay mua lại và sáp nhập là mô hình phổ biến trong các vòng case interview. Bạn có thể gặp ít nhất 1 trường hợp M&A trong các cuộc phỏng vấn, đặc biệt là tại các công ty tư vấn quản trị. Đừng lo, Anh Chú Hướng Nghiệp sẽ giải mã mô hình M&A cho các bạn ngay sau đây!
Table of Contents
1. Hai trường hợp M&A thường gặp trong Case Interview
Trước khi tìm hiểu mô hình M&A và cách áp dụng mô hình M&A, bạn cần hiểu rõ bản chất của việc sáp nhập và mua lại cũng như các business case thường gặp. Có như vậy, bạn mới có thể đề xuất các giải pháp tối ưu nhất cho doanh nghiệp.
Theo Investopedia, sáp nhập là một loại giao dịch kinh doanh hợp nhất 2 công ty thành 1 công ty mới và duy nhất, thông thường 2 công ty hợp nhất có quy mô gần giống nhau. Sau khi sáp nhập, 2 công ty không còn sở hữu và hoạt động riêng lẻ mà sẽ thuộc sở hữu của công ty mới.
Mua lại là 1 giao dịch kinh doanh trong đó 1 công ty mua toàn quyền kiểm soát của 1 công ty khác. Sau khi mua lại, công ty được mua sẽ giải thể và ngừng tồn tại, chủ sở hữu mới của công ty sẽ nắm giữ toàn bộ tài sản và nợ phải trả của công ty đã mua.
Có 2 trường hợp M&A thường gặp trong case interview:
Trường hợp 1: Một công ty cổ phần mua lại hoặc sáp nhập với một công ty khác.
Ví dụ: Walmart là 1 tập đoàn bán lẻ lớn điều hành 1 chuỗi siêu thị, cửa hàng bách hóa và cửa hàng tạp hóa. Họ đang xem xét mua lại 1 công ty cung cấp nền tảng trực tuyến cho các doanh nghiệp nhỏ để bán sản phẩm. Họ có nên thực hiện việc mua lại này không?
Mục đích M&A của 1 công ty cổ phần có thể là: mong muốn tiếp cận khách hàng của công ty khác; loại bỏ đối thủ cạnh tranh trên thị trường; đa dạng hóa nguồn thu; có được công nghệ độc quyền của công ty khác,…
Trường hợp 2: Một công ty tư nhân mua lại một công ty.
Trường hợp này hơi khác so với trường hợp 1. Bằng cách mua lại 1 công ty, công ty tư nhân mong muốn đa dạng hóa danh mục công ty để giảm rủi ro, tạo ra lợi tức đầu tư cao,…Sau khi mua lại, các công ty tư nhân sẽ cố gắng cải thiện hoạt động của công ty và thúc đẩy tăng trưởng. Sau 1 vài năm, công ty sẽ tìm cách bán công ty với giá cao hơn giá đã mua trước đó.
Trong phạm vi bài viết này, chúng ta sẽ chỉ tìm hiểu về trường hợp 1 vì đây là business case phổ biến nhất.
2. Xây dựng mô hình M&A
Các đối tác tại McKinsey, BCG và Bain thường xem xét 4 khía cạnh khi giải quyết M&A hay nói cách khác, mô hình M&A đề cập đến 4 lĩnh vực:
2.1. Thị trường
Lĩnh vực đầu tiên mà các nhà tư vấn thường phân tích đó là thị trường. Điều này cực kỳ quan trọng vì phần lớn sự thành công hay thất bại của việc mua lại sẽ phụ thuộc vào động lực thị trường. Dưới đây là 1 số câu hỏi bạn có thể xem xét:
- Cả 2 công ty có ở cùng thị trường không? (VD: khu vực địa lý, khách hàng,…)
- Thị trường lớn mạnh và đang phát triển như thế nào?
- Thị trường có lợi nhuận như thế nào? Khả năng sinh lời có ổn định hay không?
- Mức độ cạnh tranh khốc liệt như thế nào?
- Thị trường được quản lý chặt chẽ như thế nào? Có rào cản gia nhập không?
2.2. Mục tiêu
Mục tiêu ở đây được hiểu là công ty đó có sức hấp dẫn như thế nào cả về mặt tài chính và chiến lược.
- Tình hình tài chính hiện tại và tương lai của mục tiêu? (VD: doanh thu, lợi nhuận,…) Mục tiêu có được định giá quá thấp hay quá cao không?
- Mục tiêu có sở hữu tài sản nào (VD: công nghệ, thương hiệu,…) hoặc khả năng (VD: bí quyết sản xuất) quan trọng về mặt chiến lược không?
- Chất lượng của quản lý hiện tại như thế nào? Liệu có thể gia tăng giá trị bằng cách kiểm soát và điều hành công ty tốt hơn hay không?
- Văn hóa của công ty mục tiêu có khác biệt không? Nếu có thì bạn có tự tin rằng nó vẫn có thể tích hợp tốt với công ty của bạn không?
2.3. Người mua
Lĩnh vực thứ ba các nhà tư vấn thường phân tích là người mua (tức là công ty đang có dự định mua lại hoặc sáp nhập). Điều quan trọng là phải hiểu rõ điều gì thúc đẩy mục tiêu mua và liệu người mua có đủ nguồn tài chính hay không.
- Cơ sở lý luận của việc mua lại là gì? Định giá thấp hơn, kiểm soát, hiệp lực hay kết hợp?
- Người mua có thể dễ dàng chi trả cho việc mua lại không?
- Người mua có bất kỳ kinh nghiệm nào trong việc sáp nhập các công ty không? Điều đó có thành công trong quá khứ không?
- Đây có phải là thời điểm thích hợp để người mua mua một công ty khác không?
2.4. Hiệp lực và rủi ro
Cuối cùng, mô hình M&A đề cập đến sự hợp lực và rủi ro liên quan đến việc mua lại. Đây thường là phần khó nhất của phân tích vì nó không chắc chắn nhất.
- Giá trị của công ty khi chưa sáp nhập và sau khi sáp nhập là gì?
- Có hiệp lực chi phí không? (VD: trùng lặp vai trò, sức mua mạnh hơn,…)
- Có hiệp lực doanh thu không? (VD: bán chéo sản phẩm, sử dụng các kênh phân phối của mục tiêu cho sản phẩm của người mua,…)
- Những rủi ro lớn nhất có thể làm cho việc mua lại không thành công là gì? (VD: sự phù hợp với văn hóa công ty, các quy định chung,…)
3. 5 bước giải case interview theo mô hình M&A
3.1. Hiểu lý do mua lại
Bước đầu tiên trước khi áp dụng mô hình M&A để giải quyết business case là hiểu lý do chính đằng sau việc mua lại. Ba lý do phổ biến nhất là:
- Tạo ra lợi tức đầu tư cao
- Muốn có được tài sản trí tuệ, công nghệ độc quyền hoặc các tài sản khác
- Công ty muốn thực hiện hiệp đồng doanh thu hoặc chi phí
Biết được lý do của việc mua lại là điều vô cùng cần thiết để đánh giá liệu việc mua lại có nên được thực hiện hay không.
3.2. Định lượng mục tiêu
Khi bạn hiểu lý do mua lại, hãy xác định mục tiêu hoặc mục tiêu cụ thể là gì. Cố gắng sử dụng các con số để định lượng chỉ số thành công.
Ví dụ: Nếu công ty muốn thực hiện tổng hợp doanh thu, họ mong đợi mức tăng doanh thu là bao nhiêu?
Tùy thuộc vào từng trường hợp, một số mục tiêu hoặc chỉ tiêu có thể không định lượng được. Ví dụ: nếu công ty đang tìm cách đa dạng hóa các nguồn doanh thu, thì điều này không dễ định lượng được.
3.3. Xây dựng mô hình M&A
4 lĩnh vực của Mô hình M&A bao gồm:
- Thị trường
- Mục tiêu
- Người mua
- Hiệp lực và rủi ro
Anh Chú Hướng Nghiệp đã nêu chi tiết từng lĩnh vực cũng như các câu hỏi bạn cần xem xét ở mục 2 của bài viết. Hãy đọc thật kỹ để thiết lập mô hình M&A theo yêu cầu thực tế của đề bài nhé!
3.4. Xem xét rủi ro hoặc xem xét các mục tiêu thay thế
Mô hình M&A sẽ giúp bạn điều tra những thông tin quan trọng để phát triển giả thuyết về việc liệu công ty có nên thực hiện thương vụ mua lại hay không.
Bước tiếp theo trong việc áp dụng mô hình M&A phụ thuộc vào việc bạn đang nghiêng về việc đề xuất thực hiện mua lại hay không mua lại.
Nếu bạn đang hướng tới việc đề xuất thực hiện việc mua lại:
Khám phá những rủi ro tiềm ẩn của việc mua lại. Việc mua lại sẽ ảnh hưởng đến khách hàng hiện tại như thế nào? Sẽ rất khó để hợp nhất hai công ty? Các đối thủ cạnh tranh sẽ phản ứng như thế nào với thương vụ mua lại này? Nếu có rủi ro đáng kể, điều này có thể thay đổi khuyến nghị mà bạn có.
Nếu bạn đang hướng tới việc KHÔNG đề xuất thực hiện việc mua lại:
Xem xét các mục tiêu mua lại tiềm năng khác. Hãy nhớ rằng luôn có chi phí cơ hội khi một công ty mua lại. Số tiền chi cho việc mua lại có thể được chi cho việc khác. Có mục tiêu mua lại nào khác mà công ty nên theo đuổi thay thế không? Có những dự án hoặc khoản đầu tư nào khác tốt hơn để theo đuổi không? Những ý tưởng này có thể được đưa vào các bước tiếp theo trong đề xuất của bạn.
3.5 Đưa ra đề xuất
Tại thời điểm này, bạn sẽ khám phá tất cả các lĩnh vực quan trọng và trả lời tất cả các câu hỏi chính cần thiết để giải quyết business case. Bây giờ đã đến lúc tổng hợp tất cả công việc bạn đã làm thành một đề xuất.
Cấu trúc đề xuất của bạn theo cách sau sao cho rõ ràng và ngắn gọn:
- Nói rõ đề xuất tổng thể của bạn một cách chắc chắn
- Cung cấp ba lý do hỗ trợ đề xuất của bạn
- Đề xuất các bước tiếp theo tiềm năng để khám phá
4. Lời kết
Mô hình M&A được sử dụng nhằm giải quyết các vấn đề về việc mua lại và sáp nhập của doanh nghiệp. Để giải thành thạo case trong trường hợp M&A nói riêng hay giải business case nói chung, chẳng có cách nào khác ngoài việc bạn phải luyện tập thường xuyên. Vì vậy, hãy tìm những thương vụ mua lại hoặc sáp nhập trong thực tế và áp dụng kiến thức đã học được sau bài viết này để thực hành và trau dồi các kỹ năng nhé!
Đọc thêm: Framework giải case interview thường gặp
